Blog
Scrummaster als ‘agile wijkagent’
Geplaatst op 1/02/2021
Door: Nico van Mourik, Consultant bij ViQiT
Waar is de wijkagent van vroeger gebleven?
Ik kan hem nu nog steeds uittekenen: een lange, ietwat statige man van middelbare leeftijd met grijzende slapen op een zwarte dienstfiets. Als je dan met je vriendjes lekker aan het spelen was, dan kwam hij langs fietsen: “Goeiemorgen jongens, hoe gaat het?”. Wanneer je kattenkwaad uithaalde verscheen hij altijd juist op dat moment. Even een vermaning en wanneer het naar zijn mening te ver ging, liep hij even naar je huis om met je vader en/of moeder te praten. Want ja, hij wist precies waar alle jongens in de buurt woonden.
Die ouderwetse wijkagenten zijn er niet meer en ik ben er van overtuigd dat dit een enorm gemis is.
Waar is de scrummaster gebleven?
Ik weet zeker dat de meesten van jullie al één of meerder agile transities, scrum implementaties en/of scaled agile trajecten hebben meegemaakt. Na de gebruikelijke kick off sessies, trainingen en workshops gaat het echt beginnen. De eerste weken, of misschien zelfs maanden, is iedereen enthousiast. Er lopen ook nog agile coaches van diverse pluimage rond om jou bij te staan.
Maar na verloop van tijd zie je het enthousiasme wat wegebben. De coaches zijn verdwenen of maken niet meer die impact die ze in het begin wel hadden. Want door de druk van het elke sprint opnieuw leveren, is de ‘goede raad’ alleen niet meer voldoende. Dan wil je ook graag de ‘daad’ hebben. Zo gaat stap voor stap het agile werken steeds meer met horten en stoten. Vooral wanneer er meerdere teams bezig zijn met elkaar overlappende systemen. Soms ‘vliegt’ er weer een zwerm agile coaches rond en worden de werkprocessen eens wat opgefrist. Maar toch is die bezieling waarmee begonnen is vaak wat verdwenen. Zo ontstaat de ‘social debt’ zoals omschreven in mijn vorige blog.
De oplettende lezer zal dan waarschijnlijk direct aan de scrummaster denken. Want in je cursus heb je toch geleerd dat zij (of hij natuurlijk 😊, vanaf nu gebruik ik ‘zij’,) de persoon is die jou moet helpen met het zo optimaal mogelijk agile werken. Is de scrummaster de aangewezen persoon om de genoemde problemen te verhelpen?
In veel organisaties is zij rap bestempeld als ‘overhead’. Want zeg nou zelf: iemand die niets maakt, voegt weinig toe. Dat kan iemand uit het team er wel gewoon even bij doen. Of als er een scrummaster is, dan kan deze best 5 tot 10 teams begeleiden. Het resultaat laat zich raden. Want de scrummaster is er namelijk niet alleen voor het blussen van een brandje of het kijken of een proces beter kan. De scrummaster is de ‘barometer’ van het team. Zij is onderdeel van het team en voelt en ziet dagelijks waar het schuurt, waar het misloopt, waar ‘kattenkwaad’ wordt uitgehaald en hoe de synergie in de groep is.
De scrummaster is onderdeel van het team en voelt en ziet dagelijks waar het schuurt, waar het misloopt, waar ‘kattenkwaad’ wordt uitgehaald en hoe de synergie in de groep is.
Onmisbare schakel voor social debt
Als de scrummaster al wordt bestempeld als een ‘scrum politie’, dan toch die vriendelijke doch strenge wijkagente. Die haar pappenheimers kent, die weet wat de druk is en wat dat doet met de teamleden, die de samenstelling van het team in de gaten kan houden en eventueel kan ingrijpen. Die het respect heeft en verdiend van haar teamleden.Een belangrijke taak voor de scrummaster is het bewaken en oplossen van de ‘social debt’. Voorbeelden van ‘social debt’ zijn een gebrek aan vertrouwen tussen teamleden of tussen teams onderling, geen goede communicatie tussen stakeholders en team, onduidelijkheden over verantwoordelijkheid tussen team en product owner en onevenwichtig samengestelde teams.Deze ‘social debt’ moet worden aangepakt om de teams optimaal te laten functioneren. Wat dan weer leidt tot optimale resultaten voor de organisatie als geheel. Een belangrijk onderdeel hiervan is in de scrum methodiek weggelegd voor de Retrospective. In veel organisaties waar al een tijdje agile wordt gewerkt is dit instrument vaak grotendeels verdwenen óf het is verworden tot een nietszeggend ritueel. Er zijn zelfs organisaties waar de demo en retro maar samen wordt gepakt, dan ben je namelijk lekker efficiënt bezig.In mijn ervaring is in die organisaties waar de Retrospective wel goed functioneert, dit vooral te danken aan een zeer betrokken en enthousiaste scrummaster. Een scrummaster die deze Retrospective optimaal benut. Zij kijkt samen met het team naar het team zelf en hoe ze met z’n allen functioneren. Daarbij maakt ze de uitkomsten zo praktisch mogelijk blijft weg van containerbegrippen als “verbinding zoeken”. Deze praktische issues komen dan ook op de backlog van het team voor de komende sprints. Zij neemt hierin ook de Product Owner mee die graag deel uitmaakt van een goed team maar ook graag zo veel mogelijk product items op de backlog wil hebben.
Terug met die wijkagent, eeh ik bedoel scrummaster
In mijn ervaring kunnen echt goede agile organisaties nooit zonder goede scrummasters. Niet alleen tijdelijk, wanneer de organisatie aan net de slag gaat met agile. Nee, juist wanneer die implementatie klaar is en de echte ‘agile transformatie’ in volle gang is, heb je deze scrummasters keihard nodig om echt agile te kunnen werken.Maar hoe zit het dan met die wijkagent? Ook hier wil ik een lans breken voor die man of vrouw die de buurt kent, met de bewoners spreekt, die er minimaal een paar keer per week rondloopt en aanspreekbaar is. Waardoor mensen zich veiliger voelen en niet meer onpersoonlijk via een online formulier in contact kunnen komen met de politie. Ik baalde soms van de wijkagent, maar terugkijkend was hij toch een belangrijke schakel voor de samenhang in de wijk.
PS: ben je als (aanstaande) scrummaster op zoek naar hulpmiddelen om je team beter te kunnen laten functioneren? Wij van ViQiT hebben speciaal voor teams het spel “Werkstijlpoker” ontwikkeld. Daarbij leer je in een leuke, ontspannen setting elkaars werkstijlen kennen en hoe je beter met elkaar om kunt gaan. Neem eens contact op, dan vertellen we je er veel meer over.