Blog
‘Digital’ en de gevolgen voor testen
Geplaatst op 11/12/2015
Door: Nico van Mourik, Consultant bij ViQiT
Ieder zichzelf respecterende onderneming heeft tegenwoordig een ‘digital’ strategie: van de grote, gebureaucratiseerde onderneming tot de ‘lean & mean’ start-up. Bij de één is het ingebakken in de cultuur en de ander moet nog een omslag maken. Wie zeker een omslag moeten maken zijn de testers, regievoerders en de informatieanalisten.
Waarom heeft digital zo’n grote impact? Om deze vraag te beantwoorden kijken we eerst naar het begrip ‘digital’ op zich. Digital is eigenlijk datgene waar de hele IT-industrie al decennia mee bezig is: het digitaliseren van gegevens en gegevensstromen. De wijze waarop is echter flink veranderd in de loop der jaren. Waarom dan nu de ‘hype’ in de laatste jaren? Omdat de business, die toch de grootste aanjager van digitale projecten is, tegenwoordig een andere zienswijze heeft op de digitalisering. Waar het digitale deel in het begin een vorm van opslag van gegevens was, evolueerde dit in de loop van de jaren tot ondersteuning van het dagelijkse proces. Met de komst van het web werd digitalisering ingezet als één van de kanalen om klanten te bereiken (net als print, radio, TV, direct sales, etc.). Tegenwoordig is het web zodanig verder ontwikkeld dat iedereen voortdurend online is, of kan zijn. Doordat bijna alle media digitaal zijn, worden ook onze ervaringen digitaal. En met name dat laatste heeft enorme gevolgen voor de ondernemingen, die nu meer en meer beseffen dat ze hierin mee moeten om het niet af te leggen tegen de nieuwe concurrenten die de nieuwe manier van werken in hun organisatie-DNA hebben.
Voor de organisatie van de business betekent dit een enorme omslag. Om de vraag te beantwoorden wat dit voor ons betekent, moeten we eerst eens kijken naar een drietal specifieke kenmerken van een ‘Digital’ strategie:
- Het gaat om het opbouwen van relaties
In tegenstelling tot eerdere decennia waar organisaties zich concentreerden op het ‘zenden’ van informatie gaat het tegenwoordig om het aangaan, onderhouden en benutten van de relaties onderneming. Het is geen ‘semi Tv-uitzending’ op het web geworden waar je mikt op een doelgroep en hoopt die te bewegen tot een actie. Je moet een band opbouwen met de (potentiële) klanten. Op deze wijze wordt loyaliteit opgebouwd die zich vertaald naar verkoop.
- Het is een interactief gebeuren
De communicatie gaat twee kanten op. Het alleen zenden van je boodschap is niet meer het belangrijkste. Hierdoor worden je (potentiële) klanten mondiger maar ook actiever. Dat heeft enorme gevolgen voor de onderneming. Als je daadwerkelijk een dialoog aangaat moet je weten wat je hebt besproken met de klant. Naast echt luisteren moet de onderneming ook weten hoe de klant geholpen kan worden, welke informatie nodig is voor het gesprek maar ook welke informatie van nut is voor de klant.
- Explosie aan communicatiekanalen en berichten
De huidige verregaande digitalisering heeft geleid tot een gigantische hoeveelheid stimuli voor de gemiddelde mens in de westerse wereld. Hoe vind je elkaar in deze oceaan aan informatie en mogelijkheden? Dit is één van de grootste uitdagingen voor organisaties.
Dus ….. wat betekent dit voor ons? We hebben natuurlijk al een flink aantal veranderingen gezien: Agile/Scrum, DevOps, Continuous Delivery, Big Data, etc. Allemaal antwoorden van de IT om mee te gaan met wat de klanten doen. Wanneer we kijken naar het testen & QA hier binnen, merk je dat men moeite heeft om dit te plaatsen. We zijn dan ook op zoek naar hoe het testen zich moet bewegen in deze omgeving.
Meer en meer focus ligt op de business.
Test & QA gaat zich meer en meer naar de business bewegen. We zien dat deze beweging al in gang gezet is en het testen zich al meer richting business processen beweegt. Deze trend wordt nog veel meer doorgetrokken. De ‘digital’ strategie is namelijk een business strategie, met als gevolg dat de stem van de business in de IT steeds groter wordt. Voor testers van belang maar ook voor regievoering: hoe beheers je de IT binnen je organisatie zodanig dat het mogelijk is om je doelstellingen te behalen op het ‘digital’ terrein?
De beweging richting de business neemt nog veel verder toe voor testers. Werken vanuit de business processen is slechts de eerste stap. We gaan meer en meer toe naar het werken vanuit het perspectief van de eindklant. Zijn of haar perspectief is immers hetgeen waar onze klant mee bezig is.Dat betekent nogal wat voor een tester. De dagen zijn voorbij dat je ‘gewoon goed kon testen’ en dat het niet zoveel uitmaakte of je klant nu bankproducten, overheidsdiensten of pakjes boter verkocht. Het is nu van belang te begrijpen waar jouw klant mee bezig is, welke klanten zij hebben, wat deze klanten belangrijk vinden en hoe ze aangesproken willen worden. Kortom: minder IT en meer business ‘savvy’ zijn.
Continuous testing
Een logisch gevolg van ‘continuous development’. Wanneer we continue aanpassingen willen maken aan de elementen waarmee de organisatie communiceert richting haar klanten, dan moeten we ook zeker weten dat de communicatie kan blijven functioneren op noodzakelijke wijze. Dat betekent op het gebied van functionaliteit, performance, usability en beschikbaarheid. Dit zal voortdurend getoetst moeten blijven worden. In een Europees onderzoek geeft 13% van de respondenten aan, iedere dag de basisfunctionaliteit te testen van hun digitale processen. Één van de belangrijkste argumenten die zij aangeven voor continuous testing is dat zij verwachten dat dit de business dichter bij de IT brengt.
Voor ons als consultants betekent dit dat we onze klanten moeten helpen bij het inrichten hiervan. Continuous testing klinkt natuurlijk geweldig, maar het heeft nogal wat organisatorische consequenties. Belangrijkste stap die we nemen is het daadwerkelijk samen met de klant identificeren van de business processen en de frequentie van testen. Sommige processen wil je inderdaad iedere dag getest zien, andere wellicht minder of zelfs een stuk minder. Daarbij moet ook bepaald worden wat de diepte van de test gaat worden. Want is het testen van alle mogelijke variaties überhaupt wel zinvol, als het al mogelijk is?
Test automatisering
Lange tijd werd test automatisering als een leuke aanvulling gezien op de ‘echte’ testen die worden uitgevoerd door de testers. Te enthousiaste test automatiseerders werden weggezet als ‘snake oil salesmen’. Vanzelfsprekend is test automatisering geen ‘silver bullet’ die alle problemen oplost. Geautomatiseerd testen is geen sinecure. Het vergt veel kennis en vaardigheden, maar de behoefte om steeds sneller aan te passen, gecombineerd met een steeds kleiner wordende foutmarge, dwingt organisaties tot geautomatiseerde testen.
Ook hier kunnen we de business ondersteunen. Het daadwerkelijk automatiseren van de testen is meer en meer een development taak geworden, gezien de complexiteit van de systemen onder test. Wel is er een grote behoefte bij de business aan ondersteuning door de testers om te begrijpen wat er nu eigenlijk allemaal gebeurt bij automatisch testen en hoe ze dit kunnen en moeten aansturen. Veel business managers zijn buitengewoon geïnteresseerd in geautomatiseerd testen, maar schrikken vaak terug voor de complexiteit die daarbij komt kijken. Waarbij vaak niet zozeer de kosten op zich hen afschrikt, maar het gebrek aan inzicht wat ze nu eigenlijk kopen voor de investering die ze willen doen,.
Configuratiemanagement
Het lelijke eendje in veel ontwikkelteams, en dan met name in de agile teams die om de verkeerde redenen met de agile werkwijze zijn begonnen, is configuratiemanagement. De testers wisten natuurlijk allang dat goed configuratiemanagement cruciaal is voor het succes van testen. Wanneer we steeds sneller opleveren, steeds meer vanuit business processen gaan werken en geautomatiseerd testen steeds geavanceerder wordt is het absoluut noodzakelijk dat we exact weten wat we aanpassen, wat er wordt getest en wat er uiteindelijk wordt gepresenteerd aan de klanten van de organisatie.
Niet echt een sexy onderwerp. Niet bij de business en niet bij de ontwikkelteams. Maar toch rust hier een schone taak om de klant (lees de business) bij te brengen wat het belang is van configuratie management en om hen te helpen dit zodanig in te richten dat de organisatie iedere dag haar digitale omgeving kan aanpassen zonder risico te lopen dat de klantbeleving wordt verstoord.
It’s the data, stupid!
Daar zit je dan met je prachtig uitziende Apps, onlinepagina’s en je razendsnelle Twitter replies. Het probleem is echter dat je of onzin verkondigd óf altijd net achter de feiten aanloopt. Je wordt gezien als een volger i.p.v. een leider. Je directe antwoorden naar je klanten slaan net de plank mis of duren te lang (in de huidige tijd kan 5 minuten wachten al als gruwelijk lang worden ervaren!).
Voorgaande is de nachtmerrie van de business managers. Alles gedaan om je IT-aanpassingen en business organisaties maximaal te laten aansluiten zodat de klant optimaal geholpen kan worden en dan nog de zaak zien mislukken. De meeste testers onder ons voelen het al aan: ‘it’s the data, stupid!”. Corrupte data, onvolledige data en slecht toegankelijke data kunnen je business proces volledig onderuithalen. Ook al is deze perfect ingericht en wordt het ondersteund door de mooiste softwareoplossingen.
Goede business processen en snelle ontwikkelingen hebben snelle en goede data nodig. Ondernemingen zijn ooit begonnen met IT om hun data beter te maken, makkelijker toegankelijk en sneller beschikbaar. Met de huidige snelheid van ontwikkelingen moet de data ook steeds ‘sneller’ worden. Allereerst zal daarbij de ‘gewone’ gestructureerde data onder de loep moeten worden genomen. Daarna komt Big Data (grote hoeveelheden ongestructureerde data) om de hoek, iets dat bij veel ondernemingen hoog op de agenda staat. De uitdaging om de juiste data, op het juiste moment bij de juiste persoon te krijgen, is iets waar met name in het testen ook veel aandacht aan gegeven moet worden: voordat we live gaan met de applicatie/aanpassing moet worden geborgd dat dit perfect kan worden gerealiseerd in een ‘rommelige’ real-life omgeving.
Samenvattend stel ik dat testen steeds belangrijker wordt, naarmate de digitalisering van de onderneming toeneemt. Wel zal het testen veranderen: van het zo goed mogelijk ondersteunen van de administratieve taken wordt het testen een bewaker van de klantervaringen. Niet alles wordt compleet anders, maar voor de testers zal het een aanpassing zijn. De belangrijkste aanpassing voor de testers is dat ze breder en conceptueler moeten denken. Naast de scherpe analytische en technische vaardigheden zal de tester de mogelijkheid moeten hebben om het totaalplaatje te zien. Als tester worden we niet alleen de vertaler tussen de business en de IT (zie ook de blogpost van Bart) maar ook de vertaler tussen de business en de klanten. Dat vergt een geheel andere denkwijze, maar biedt ook grote kansen om als tester daadwerkelijk een toegevoegde waarde te bieden aan de organisaties die wij helpen.